ISIRGAN OTU

ISIRGAN OTU

Türkiye; Akdeniz, Kara ve Okyanus iklimlerinin kesişme noktasında bulunması itibariyle zengin bir bitki çeşitliliğine sahiptir. Türkiye 10.000’in üzerinde bitki çeşidi ile neredeyse Avrupa’nın tümünde yetişen bitki sayısına(yaklaşık 12.000) yakındır.
Türkiye’de 1000 kadar bitkinin halk tıbbında kullanıldığı tahmin edilmektedir. Aktarlarda satılan bitki sayısı 300 civarında olup 70 kadar bitkinin ihracatı yapılmaktadır. Ülkemizin bitkisel drog ihtiyacı 100 milyon dolar civarındadır.
Hepimizin bildiği ısırgan otu, (İrtica dioica) Almanya’da reçetelere ürolojik tedavi kategorisinde yazılan ilaç olup yıllık satış hacmi 35 milyon DM dır. Türkiye’de bir firmanın üretip ihraç ettiği ısırgan otu kökü 50 ton, ısırgan tohumu 10 ton, ısırgan yaprağı 20 ton dur.

Isırgan otunun kuru maddesi; %18 protein, %14 albümünlü maddeler, %2.5 yağlı maddeler, %6 demir trioksit ihtiva eder. Yaprak, flavan, C vitamini, demir, mineral tuzlar, bitki asitleri yönünden zengindir. Tohumunda; müsilaj, proteinler, sabit yağlar kökünde; tanen, sterolen, lignan ihtiva eder.

Bir doktor Isırgan Otunun en değerli şifalı otlardan biri olduğunu anlatırken, “ısırgan otunun ne derece faydalı olduğunu bilse, insanoğlu başka hiçbir şey yetiştirmezdi” demiştir.

Mukoza sağlamlaştırıcı, idrar söktürücü, güçlendirici, anti-alerjen, kan temizleyici, iltihap giderici olarak kökünden başlayarak çiçeklerine kadar baştan aşağı şifadır.

Isırganlar, ıspanak gibi çorba olarak eski çağlardan beri yenilmiştir. Sağlık bakımından pek gerekli olan demir ve magnezyum gibi madensel maddeler yönünden zengin bir bitkidir. Çok asitli olmadığı için ıspanağa karşı üstünlüğü vardır. Bu nedenle de romatizmalarda, gut ve damar sertliği olanlara önerilir.

Bir yaştan sonra vücudun demir potansiyeli azalır, dolayısıyla insanlarda yorgunluk ve halsizlik belirtileri görülür. İlkbaharda yeni sürgünlerden sabah aç karnına 1 kahve fincanı çay içilirse ısırgan otundaki demir, alyuvarları devamlı yenileyerek yeni dokulara bol oksijen sağlandığından insanlar kendini genç ve dinç hisseder.

Isırgan otunu kaynatmaksızın sadece haşlamak yeterlidir. Koruyucu olarak bütün kış boyu aç karnına tatlandırmadan 1 fincan içilirse soğuk algınlığına karşı vücudun direncini arttırır. Böbrek ve idrar yolları iltihabı, teşhis edilemeyen şiddetli baş ağrıları, prostat büyümeleri, mide ve bağırsak ülseri, kansızlık, alyuvar ve demir eksikliği tüm allerjik rahatsızlıklar egzama ergenlik sivilceleri, fistüller ile virüs ve bakterilerin yol açtığı hastalıklarda en büyük yardımcıdır.

Isırgan otu çayı 4 haftalık bir dönem boyunca içilirse, karaciğer ve safra kesesi hastalığı, dalak tümörü ve hastalığı, nefes darlığı ve akciğer hastalıklarında kullanılır.

Isırgan otu, su atıcı özelliği olduğundan ödem durumunda fazla suyu dışarı atar. Kan yapıcı özelliği ile sarılık ve kansızlığa iyi gelir, kan temizleyicidir.
Taze ısırgan otu bitkisinin sapı yere yakın bölümünden kesilerek; eklem deformasyonu, romatizma, siyatik, kol ve bacaklardaki sinir iltihaplarına doğrudan ağrılı bölgelere sürülerek de kullanılır. Bitkinin yakıcı tüylerinin deriyi tahriş etmesiyle uzun süreli rahatlatıcı bir sıcaklık oluşur ve ağrılar diner.

Isırgan otu tohumları, öncelikle organizmayı uyarıcı güçlendirici ve savunma sistemlerini destekleyici özelliklere sahip olduğu için yaşlılarda güçlendirici olarak kullanılır. İnek sütü ile karıştırılıp içilirse şehveti arttırır. Yoğurt ile karıştırılarak şeker hastalığına karşı kullanılır.

Kök saplarının haşlanarak sirkeli tentürü yapılıp saçlar yıkanırsa kepeksiz, sık, canlı ve parlak bir saça kavuşulacağı gibi saç dökülmelerini önler.

Tıbbi maksatlar için bitkinin yaprak, kök, çiçek ve tohumları kullanılır. Yaprakları çiçek açma zamanında Nisan-Haziran döneminde saplarından sıyrılarak toplanır. Gölgede ve havadar ortamda kurutulduktan sonra ince kıyılır. Tohumlar Temmuz-Ağustos döneminde toplanır ve gölgede kurutulur. Kökler ilkbahar veya sonbaharda sökülür, yıkanarak temizlenir ve gölgede kurumaya bırakılır. İyice kuruduktan sonra ince kıyılır ve kavanozlarda saklanır. Isırgan otunun bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur.


Mehmet ÖZDEMİR
Tarım İlçe Müdürü
ARSİN/TRABZON
http://www.ziraatci.com/yetistir/sayfa.asp?konuid=171&manual=off