Frenk Üzümü Yetiştiriciliği

Frenküzümü yetiştiriciliğinde çok sıcak, kurak ve sisli yerlerin dışındaki bölgeler, iklim özellikleri bakımından büyük zorluklar çıkarmamaktadır. Soğuklara karşı dayanımı diğer üzümsü meyvelere oranla daha fazladır. Yalnız siyah Frenküzümleri sert kışlara biraz hassastır. İlkbahar don tehlikesinin olduğu bölgelerde Frenküzümü yetiştiriciliği oldukça risklidir. Üzümsü meyveler içerisinde en erken çiçek açan tür olduğundan, -2 oC veya -3 oC’ye düşen sıcaklıklarda çiçekleri zararlanabilmektedir. Çiçeklenme devresinde uygun olmayan hava şartları silkmeye neden olmaktadır.


Kırmızı Frenküzümleri dikimden 4 sene, siyah Frenküzümleri ise 4-5 sene sonra tam verime geçmektedirler. İyi bir bakımla bunların ömürleri 12-15 sene hatta 20 seneye kadar çıkabilmektedir. İlk ürünlerini ise dikimden sonraki 2. veya 3. yıl içerisinde almak mümkündür. Ortalama olarak dekardan 600-1200 kg arasında ürün alınabilmektedir.


Üzümsü meyvelerin tat, koku, vitamin ve diğer biyokimyasal özellikleri insan sağlığı açısından çok değerlidir. Frenk üzümü ise vitaminlerin bulunuşundan çok önce insanlar tarafından soğuğa mukavemet kazandırdığı gerekçesiyle tüketilmekteydi. (Alim GÖKTAŞ Zir.Yük.Müh.)



Frenk üzümü botanik anlamda asıl üzümler grubuna girmektedir. Bitkilerin gövde özelliklerine göre yapılan sınıflandırmada ise, çalımsı gövdeliler grubuna dahildirler (Ağaoğlu 1986).



Frenk üzümü Rosales takımının Saxifragaceae familyasının Ribes cinsine girmektedir. Ribes cinsine ait ilk bilimsel çalışmayı Janczewski (1904) yapmış, bunu Berger (1924) takip etmiştir.


Ribes cinsi dört alt cinse ayrılmaktadır. Bunlar; Berisia, Ribesia, Coreosma ve Grossularia alt cinsleridir (Bauer ve ark. 1962). Frenk üzümleri Ribesia ve Coreosma alt cinsleri içinde bulunmaktadırlar. Ribesia alt cinsine ait türler kırmızı ve beyaz frenk üzümlerini, Coreosma alt cinsine ait türleri ise siyah frenk üzümlerini içermektedir (Ağaoğlu 1986). Türkiye'de frenk üzümünün beş türü olduğu; bu türlerin, Siyah meyveli frenk üzümü (Ribes nigrum L.),


Doğu Karadeniz frenk üzümü (Ribes orientalis L.), Alp frenk üzümü (Ribes alpinum L.) ve Kafkas frenk üzümü (Ribes biebersteinii Berl. Ex. Dc.), ile peyzaj planlamasında kullanılan ve süs bitkisi olarak yetiştirilen Ribes rubrum olduğu belirtilmektedir (Davis 1972, Kayacık 1975).


Samsun Çarşamba ovası koşullarında 2000-2006 yılları arasında Red Lake, Rovada, Tokat 4, Tokat 2, Tokat 3 ve S. Nigrum frenk üzümü çeşitlerinin bitki özellikleri, pomolojik özellikleri ve fenolojik gözlemleri incelenmiş ve yöreye en uygun Frenk üzümü çeşitleri saptanmaya çalışılmıştır (Kaplan ve Akbulut 2007). Isparta (Eğirdir) yöresinde 1999-2003 yılları arasında Rosenthals, Silvergieter, Tokat 1, Bursa Kırmızısı, Tokat 2, Tokat 3 ve Tokat 4 frenk üzümü çeşitlerinin fenolojik gözlemleri ve bitkisel özellikleri incelenmiş yöre için en uygun çeşitler belirlenmiştir (Göktaş ve ark. 2007)..





(ribes rubrum):

Taşkırangillerden; bir çalıdır. Yemişi uzun salkım şeklinde olup, taneler, ufak ve kırmızıdır. Tadı mayhoştur. 150 kadar türü vardır. Daha çok şurubu yapılarak kullanılır. İçeriğinde organik asitler vardır.
Kullanıldığı yerler:

İştah açar, hazmı kolaylaştırır. İdrar söktürür, vücuda rahatlık verir. Böbreklerdeki taşların düşürülmesine yardımcı olur. Karında toplanan suyu söker. Karaciğer şişliğini giderir. Sarılığı giderir. Romatizma ve mafsal kireçlenmelerinde de faydalıdır. Sindirim yollarındaki iltihapları temizler. Şurubu, çok besleyicidi

TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 2007, 13 (3) 293-298 ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ

Dikim ve Budaması

Çoğunluğu kışın yaprağını döken, bâzıları da her zaman yeşilliğini muhafaza eden bodur çalılardır. Kökleri saçak şeklinde olup, fazla derine inmezler. Dalları zayıftır. Her sene dipten yeni sürgünler meydana getirir. Meyveleri küçük salkımlar hâlindedir. Salkımlar üzerinde tâneler yuvarlak ve çok parlak renklidir. Kabuk yarı saydam olduğundan, tânenin içerisindeki çekirdek fark olunabilir.


Meyveler mayhoş ve tatlıdır. Frenküzümü mahsûlünü dâima genç sürgünler üzerinde verir (budamada bu hususa dikkat etmelidir). Yaprakları el biçimindedir. Frenküzümü en iyi şekilde mutedil iklimlerde yetişir. Fazla rutûbetli ve fazla kuru toprakları sevmez. İlkbaharda erken uyandıkları için, dikimi sonbaharda yapmak iyi netice verir. Bahçe zirâatinda frenküzümü, 1,20x1,40 m(en düşük dikim mesafesi)tavsiye edilen siyah frenküzümünde (Tokat3) 1.70mx220m aralık ve mesâfeyle dikilmelidir. Budanmayan frenk üzümleri iyi mahsul vermezler. Onun için yaşlı dalları budanır. Genç sürgünleri yerlerinde bırakarak iyi bir aralama yapmak gerekir. Köklerden süren piçleri kesip atmalı, ortada olanlarından bir veya iki tanesini bırakmalıdır. Bırakılan bu sürgünler fidanı gençleştirir.


Bunlardan en makbulü büyük tâneli kırmızı frenküzümüdür. Bu üzüm çeşidi tesirlidir ve suyu çoktur. Şurup yapmaya elverişlidir. Frenküzümlerini iyice olgunlaştırdıktan sonra toplamalıdır. Türkiye'de yetiştigi yerler: Hemen hemen bütün bölgelerde.
Frenküzümü 
rubrum Ribes
Dünyada birçok insan için bir favori meyve, özellikle Avrupalılar.Birçok Amerikalı bu lezzetli meyveleri tatma fırsatı olmadı.Kuş üzümü çiçek çekici ve çarpıcı bir manzara olduğunda meyve dolu gibi onlar bir manzara güzel bir ek yapmak. Çeşitli bağlı olarak, büyük kümeler ağır yüklü dalları aşağı pembe, kırmızı, beyaz veya siyah geçişli olabilir.
Frenküzümü antioksidanlar açısından zengindir ve portakal daha hacim başına daha yüksek C vitamini içeriğine sahiptir.



'Beyaz İnci'( Ribes rubrum )Çekici dik form ve tatlı ve lezzetli meyveleri ile klasik bir beyaz üzümü.

Başlangıçta Hollanda'dan uzun yıllar 'Beyaz Pearl'ün' saydam, güzel, büyük ve lezzetli meyve, Avrupa bahçıvanlar büyüdü ve takdir.



' Blackdown '( Ribes nigrum )İngiltere'den bir güçlü ve hastalığa dayanıklı siyah frenk üzümü, 'Blackdown' çekici, dik küçük çalı oluşturur.

'Blackdown' nefis tat ve aroması ile tatlı, sulu, jet siyah meyveleri bol bitkileri taşımaktadır. Bu lezzetli bir aperatif ve lezzetli meyve suyu, reçel ve marmelat için harika.



'Cherry Red'.
Çok güzel küçük bir çalı, 'Cherry Red' yarı saydam kırmızı meyveler bol bitkileri taşımaktadır.

Çarpıcı bir tablo ekran, bu çok sulu meyveleri çekici bir lezzet ile, güzel ve lezzetli her ikisi de.

Taze yemek için büyük, Cherry Red Kuş Üzümü aynı zamanda çekici ve lezzetli reçel ve marmelat yapmak.

Vade Sonu Boyutu: yüksekliği 3 ila 5 ft
Tozlaşma: Kuş Üzümü kendine verimlidir
Zararlıları ve Hastalıkları: White Pine Plastik Pas bazı doğu ve Midwest eyaletlerinde siyah kuş üzümü için bir sorun olabilir. Diğer üzümü çeşitleri bu hastalıktan rahatsız değildir.Ayrıntılar için yayım hizmeti ile kontrol edin.
Sağlamlık: Kuş Üzümü yaklaşık eksi 40 dayanıklıdır ° F
Rulman Yaş: 1. veya dikimden sonra 2. yıl
: Zaman Bloom Nisan-Mart
Zaman Olgunlaşma: Temmuz
Verim: 10-20 lbs.
USDA Bölgesi: 3