Kişniş - Çin Maydonozu

Kişniş - Çin Maydonozu

Cin maydanozunun adının aslında eski Yunan’da “böcek” anlamına gelen koris kelimesinden geldiğini biliyor muydunuz?
Kişniş hem şifalı bir bitki hem de bir baharat olarak kabul edilir.

Kişniş, Kişniş Faydaları Yararları Kullanılışı Özellikleri
Hem yaprakları hem de tohumlan çeşni olarak kullanılmaktadır. Taze kişniş yaprakları geniş ve düz yapraklı italyan maydanozunun yapraklarına benzediği için Çin maydanozu olarak da bilinir. Tohumları turunçgillere benzer bir kokuya sahiptir. Sofra kişnişi köri tozunda kullanılan ana maddelerden biridir.

Ayrıca özel Belçika biralarında ve diğer aromatik yiyeceklerde kullanılır. Kişniş genellikle ilaç sanayinde tatlandırıcı olarak kullanılır. Ayrıca cin, turşu ve sosis yapımında olduğu gibi makyaj malzemeleri ve parfüm yapımında da kullanılır.

Kişnişin tarihi yedi bin yıl öncesine kadar dayanır ve bilinen en eski baharatlardan biridir. Aslen Akdeniz ve Orta Doğu kökenlidir ancak bin yıllardır Asya’da da yetişmektedir. Kişniş üretimi eski Mısırda mevcuttu ve incil’de de adı seçmektedir. Yunan ve Roma kültüründe baharat olarak kullanılmıştır ve ayrıca Roma’da etleri muhafaza etmede ve tatlandırma amacıyla da kullanılmıştır.

Kişniş yaprakları ve tohumları Orta çağ Avrupa’sında çürümüş etlerin kokusunu ve tadını gizlemek amacıyla kullanılmıştır. 1670 yılında kişniş Kuzey Amerika’daki ingiliz kolonilerine de ulaşmıştır ve yerleşimciler tarafından yetiştirilen ilk baharatlardan biridir.

Kişniş çoğunlukla Morocco, Romanya ve Mısır’da yetişir ve ayrıca Çın ve Hindistanda’da az da olsa kişniş üretimi yapılmaktadır. Taze kişniş üretimi Amerika’da güneyde ve Orta Amerika’da yapılmaktadır.
Kişniş yağı karvon, geraniyol, limonen, borneol, kamfor, elemol ve linalol gibi fitonutrientlerle zengindir.

Ayrıca kişnişte kuarsetin, kaemferol, ramnetin ve epigenin gibi flavanoitler bulunmaktadır. Kişniş kanser, şeker vekalp hastalıklarıyla mücadelede etkin olduğu düşünülen kafeik ve klorojenik fenolik asit bileşenleri içeraıektedir. Kişniş tam bir demir, magnezyum ve manganez deposudur.

Bin Bir Gece Masalları’nda kişnişin afrodizyak etkisi bıraktığı anlatılmaktadır. Hindistan’da iştah açıcı olduğu düşünülmektedir ve tonik ve öksürük şurubunda kullanılmaktadır. İran geleneksel tıp biliminde gereinliöe ve uykusuzluğa iyi geldiği belirtilmektedir. Gerginlık üzerindeki etkilen üzerine hayvanlar üzerinde yapılan deneyler devam etmektedir.

ŞEKER: Şeker hastası fareler üzerinde yapılan deneylerde kiş nişin insülin salgılanmasını sağladığı ve kan şekerini düşürdüğü göz lemlenmistir.

KALP SAĞLIĞI: Yağ ve kolesterol oranı yüksek farelere ve rildiğinde kişnişin kolesterol ve trigliserit oranını önemli ölçüde düşürdüğü görülmüştür.

ANTIBAKTERIYEL: Araştırmacılar kişniş içerisinde dodesenal adı verilen bir bileşim keşfetmişlerdir ve bu bileşimin salmonelîa bakterisini öldürmede kullanılan antibiyotikten iki kat daha etkili olduğu gözlenmiştir.

SİNDİRİM SAĞLIĞI: Yapılan araştırmalarda kişnişin diğer baharatlarla beraber sindirime yardımcı olduğu gözlenmiştir. Baharatlar pankreas enzimlerim harekete geçirerek safra salınımını arttırıyor ve sindirime yardımcı oluyor.
SEÇİM VE SAKLAMA:

• Kişniş yaprakları tazeyken canlı ve parlak yeşil renkte olur.
• Sararmış ya da kahverengileşmiş saplı yapraklan almaktan kaçının e Kişnişi tohum alarak alırsanız kokusu daha fazla dayanır.
• Kişniş yaprakları da kişniş tozu da ışık geçirmeyen, ağzı kapalı,cam bir şişede saklanmalıdır ve kuru ve serin bir yerde muhafaza edilmelidir. Sofra kişnişi altı ay kadar dayanır. Tohum halindeyken bir yıl kadar muhafaza edebilirsiniz.
• Taze kişnişi her zaman buzdolabında ve kökleri suya değişecek şekilde bir bardakta muhafaza etmelisiniz. Taze yaprakları on eün içerisinde tüketmelisiniz.

HAZIRLAMA VE SERVİS ÖNERİLERİ:
Kişnişi bir kap suda bekletin ve ellerinizle ovalayarak temizleyin. Bu işlemi iki kez tekrarlamaksınız.

Kişniş tohumlarını havanda, tokmakla ya da elektrikli baharat öğütücüsünde toz haline getirebilirsiniz.
Kısık ateşte vanilyalı soya sütünü, bal, kişniş ve tarçını karıştırarak mükemmel bir içecek elde edebilirsiniz.

Kişniş tohumlarını çorbalarda, güveçlerde ve balıkta kullanabilirsiniz, Waffle ve kreplere kişniş katarak Orta Doğu’ya özgü tatlar yakalayabilirsiniz.

Servis: 1 kişilik
Hazırlama:15 dakika
Cimrilik etmeyin ve limon suyu kullanın. Buna değer. Daha tatlı bir aroma elde etmek istiyorsanız bal ekleyebilirsiniz. Bu tarif 6 adet enerji deposu yiyecek içerir

MALZEMELER:
1 su bardağı kanola yağı
*A su bardağı zeytinyağı
*A bal (isteğe göre)
1/3 su bardağı limon suyu
1 çay kaşığı limon kabuğu rendesi
2 su bardağı kişniş yaprağı, kalın parçalara kesilmiş
1 seranno ya da jalapano biberi (isteğe bağlı)
I çay kaşığı (ya da daha az) tuz

HAZIRLANIŞ:
Yağları, limon suyunu, balı, limon kabuğu rendesini, kişniş, tuz ve acı biberleri bir kapta karıştırın ve blendıerdan geçirin. Dilediğiniz kadar tuz ekleyin. Kullanmadan önce buzdolabında saklayın. Kullanmadan önce iyice çalkalayın. Salatalarda, çiğ ya da pişirilmiş sebzelerde ya da limon aroması istediğiniz tüm yemeklerde kullanabilirsiniz!

BESİN ÖĞELERİ:
Kalori: 150;
Toplam yağ: 14gr.;
Doymuş yağ oram: l,5gr.
; Kolesterol: Omg. ;
Sodyum: 100 mg.;
Toplam karbonhidrat: 7 gr. ; Lif: 0 gr. ;
Şeker: 6 gr. ;
Protein: 0 gr