Bitki Çayları Nasıl Demlenir?

Uzmanlar bitki çaylarının hepsinin aynı şekilde demlenmesinin doğru olmadığı konusunda hem fikirler. Zira bazı bitkilerin demlenmesi için normal çay demleme yöntemi uygun olurken, bazılarında ise haşlama – kaynatma yönteminin elzem olması söz konusudur.
Bu yazımıda sizlere her iki yöntemi de izah etmeye çalışacağız. Bunları ise yaprak ve kök bitki çayı demlemesi olarak ayırmak çok daha doğru olacaktır.
Yaprak Bitki Çayı Demleme
Ihlamur, ekinezya, adaçayı, yeşil çay, anason, biberiye, gül, papatya, melisa, sinameki, hatmi çiçeği, kuşburnu, hibisküs gibi çayları kimisi çiçeğinden, meyvesinden kimisi ise yaprağından çay elde edilse de benzer demlenme şekilleri nedediyle bu sınıfta inceleyeceğiz.
Aslında tamamen normal çay demleme şeklinde başlıyoruz işleme. Önce saf suyumuzu kaynatıyoruz. Ardından çayını yapacağınız bitkinin yapraklarını kaynamış ve en az 1 dakika dinlenmiş olan suya ekliyoruz. Tabi bu kısımda miktarları da dikkate almalıyız. Genellikle 1 tatlı kaşığı kuru veya bir avuç taze ot için dörtte bir litre su kullanmak gerekir. Son olarak çayımızın demlenmesi için 5 ila 10 dakika bekletiyoruz. (Bu bekleme süresi bitkiden bitkiye değişiklik göstermektedir.) Bitki çayımız içime hazır. Afiyet olsun.
Kök Bitki Çayı Demleme
Öncelikle kök bitkilere örnekler vermekle başlayalım işe; zencefil, havlucan, kabuk tarçın gibi sert ve kök bitkiler… Bu bitkilerden çay yapacağınızda ise aynı miktarda su ve bitkiyi birlikte cezveye/tencereye koyup kaynatma yoluyla çayımızı yapabiliriz. Cezvenin/tencerenin kapağını kapattıktan sonra düşük ateşte 15 ila 20 dakika haşlamaya bırakıyoruz. Daha sonra ise bir süzgeç yardımıyla kök bitkinin açığa çıkardığı suyu (çay) süzerek servis edeceğimiz kaba alıyoruz. Kök bitki çayımız içime hazır. Bu çayların tatlandırılmasında limon ve bal sıklıkla kullanılan yöntemlerdir.

Çiçeklerin en duygusalı...

Çiçeklerin en duygusalı...




Papatyanın duygusallığına hayrandır çoğu insan. Onun yapraklarında ararlar sevdiklerinin hislerini: Seviyor, sevmiyor, seviyor, sevmiyor.

Ama sonuç değişmez genelde; zira küçücük de olsa bir yaprak bulunur aralarda ve papatya size her zaman sevildiğinizi müjdeler, gülerek. Papatyanın umut veren tavrında tek bir şey eksiktir aslında; renk. İşte hem renge hem umuda ihtiyacı olanların çiçeğidir: Bodrum papatyası.

Aileden gelen güzellik
Asteraceo ailesinin bir üyesidir: Bodrum papatyası Osteosper mum. Tıpkı papatya gibi, aster gibi, ayçiçeği gibi. Anayurdu Afrika, Güney Afrika ve Arabistan'ın sıcağına özlem duysa da ülkemizi de sever.

Güçlüdür ama her zaman desteğe ihtiyaç duyar. Mızraksı yapraklarının kenariarı bazı türlerinde düz, bazılarında tırtıklıdır. Papatyaya benzeyen çiçekleri, genellikle her sap üzerinde bir adet açar. Mavi, mor, pembe, sarı, krem tonlarında çiçekleri bahçeye renk getirecek.

İlk adımı siz atın

Tohumlarını ekmek için Mart ayı idealdir.
Ekimi, kapalı ve ılık bir yerde yapın.
Mayıs ayında çimlenme tamamlandığında, asıl yerlerine alabilirsiniz. Bahçede de, saksıda da yetiştirebilirsiniz.
İlkbahar ve yaz boyu çiçek açar.
Mart ayını kaçırdık, bu yaz onlarla tanışamayacağız diye üzülmeyin. Fidesini aiıp bahçenize dikebilirsiniz.
Fide aralannda 30 santimetre boşluk bırakmaya dikkat edin.
Açtığınız çukur, fideyi aldığınızda bulunduğu kaptan biraz daha derin olmalı.
Can suyunu vermeyi de unutmayın.
30-60 santimetreye kadar boylanma yapar.


Yüzü gülmeyen insan vardır, ama gülümsemeyen çiçek yoktur. Biraz güneş gördü mü, biraz su içti mi coşuverir hepsi. Hele bir de sevildiğini hissettiyse deymeyin keyfine. Bodrum papatyası azla yetinmesini bilir her zaman. Yine de üşümesine izin vermeyin siz, ilginizi eksik etmeyin.

Sıcak iklimlerde sağlıklı gelişir.
Güneşe bayılır.
Geçirgen her tür toprakta yetiştirebilirsiniz.
Toprağının nemli kalması gerekir. Özellikle saksıda yetiştirecekseniz, toprağını sık sık kontrol edin. Kurumasını engelleyin. Özellikle ilk iki hafta sulamasına özen gösterin.
Toprağı kurursa çiçekler uykuya geçer. Yeni çiçekler vermez. Toprağını nemli tutmaya özen gösterin.
Kış aylarında köklerini kuru yaprakla örtün. Böylece gelecek bahara kadar onları korumuş olursunuz.
Soğuk bir bölgede yaşıyorsanız çiçeğiniz sadece bir sene açacaktır. Seneye yenilerini dikmelisiniz.
Çiçekleri soldukça kesin. Yeni çiçekler vermesini sağlarsınız. Çiçekli kalma dönemini uzatmış olursunuz.
Rüzgardan koruyun.

Özellikle ılıman bir bölgede yaşıyorsanız, eksik etmeyin bahçenizden Bodrum papatyasını. Özellikle beyazını, morunu bulmak çok kolay fidanlıklardan.

İsmi nereden geliyor diye merak ettiyseniz eğer, Sadece Bodrum'da yetişmiyor bu güzel çiçek ama Bodrum'lular çok seviyor onu. Oradaki her bahçede rastlamak mümkün, işte bu yüzden almış bu ismi. Bodrum kadar güzel bir bahçeniz olsun ve bu kez papatya fallarınıza renkli olanları baksın.

Kaynak: EvBahçe Dergisi

PAPATYA

PAPATYA

Latince ismi : Compositae

Mayıs papatyası (Matricaria chamomilla L.), ülkemizde adi papatya, babunç,  tıbbi papatya yada sadece papatya adlarıyla bilinir. Papatya; genelde balçıklı topraklarda, orman çayırlıklarında, eğimli topraklarda, tahıl, mısır, patates ve şalgam tarlalarında yetişir. Gitgide yaygınlaşan yapay gübre ve kimyasal ilaçların kullanımı yüzünden, çok değerli papatyamızın yaşama alanları her geçen gün biraz daha daralmaktadır. Fakat, kar yağışlı kışlardan ve yağmurlu ilkbaharlardan sonra alışılmıştan daha fazla yetişir. Yabani papatya ile arasındaki fark, sarı çiçek tabanının içinin oyuk ve kokusunun daha etkili ve hoş oluşudur. Çiçekler sapsız olarak, mayıstan ağustosa kadar, öğlen güneşinde toplanmalıdır.

 Çocuklara özellikle, kramplarda ve karın ağrılarında papatya çayı içirilebilir. Papatya çiçeği, gaz birikiminde, ishalde, deri döküntülerinde, mide rahatsızlıklarında ve balgamlanmalarda yardım eder. Ayrıca, adet görme aksaklıklarında, adet görememe hallerinde ve daha başka nitelikteki, dölyatağı (rahim)  şikayetlerinde, uykusuzluk, testis iltihabı, yüksek ateş,yara  ve diş ağrılarında yardımcı olabilir. Papatya, terletici, sakinleştirici vekramp çözücü etkilere sahip olmasının yanı sıra, her tür iltihaplanmalarda ve özellikle mukoza iltihaplarında dezenfeksiyon ve iltihap kurutucu olarak kullanılabilir. Göz ve gözkapağı iltihaplarında, kaşıntılı ve akıntılı deri döküntülerinde dıştan kompres ve yıkama olarak, diş ağrısında gargara olarak ve ayrıca yaraların yıkanmasında kullanılır. Bir olay yüzünden kızgınlığa kapıldığınızda veya sinirlendiğinizde, hemen bir bardak papatya çayı içiniz;kalbiniz zarar görmeden, hemen sakinleşeceksiniz. Ağrılı bölgelere, kurutulmuş papatya ile doldurulmuş sıcak yastıklar koymak (Bitki Yastığı) da özellikle önerilir. Yatıştırıcı etki içeren papatya banyoları ve yıkanmaları da tüm sinir sistemini en iyi biçimde etkiler. Ağır hastalıklardan, bitkinlik hallerinden sonra kendinizi çok iyi hissetmeye başlayacak ve rahatlayacaksınız. Yüz ve cilt güzelliği bakımında da papatyayı unutmamalısınız. Kaynatılmış bitki suyu ile haftada bir kere yüzünüzü yıkayacak olursanız, cildinizin nasıl tazelendiğini vesağlıklı bir renk kazandığını göreceksiniz. Saç bakımında da, özellikle saçları açık renk olanlar, kaynatılmış papatya suyu kullanmalıdırlar. Böyle yıkanacak olurlarsa, saçlarınız güzelleşecek ve göz okşayıcı parlaklık kazanacaktır.Papatya merhemi, basura karşı kullanılabilir.  Papatya buğusu kullanarak, nezle ve sinüzit kısa sürede iyileştirilebilir. Antik çağda bile, sinir ağrıları ve romatizma, papatya yağı ile masaj yapılarak tedavi ediliyordu. Eski bitki kitaplarında yazdığına göre, papatya yağı, organların yorgunluğunu alır ve kaynatılmış bitki lapası hasta mesanenin üstüne uygulandığında, ağrıları hafifletebilir. 

Kullanım Biçimleri:

Çay hazırlamak: Yarım veya bir tatlı kaşığı dolusu çiçek, orta boy bir su bardağı dolusu kaynar suyla haşlanır (Kaynatılmaz), 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür.

Banyo katkısı: Tam banyo için dört avuç dolusu, yüz veya saç yıkamak için bir avuç dolusu papatya çayı haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra banyo suyuna eklenir.

Kompresler: Bir bardak kaynar süt, bir yemek kaşığı dolusu çiçeğin üstüne dökülür, demlenmesi için 8-10 dakika beklenir ve posası süzüldükten sonra sıcak sütle kompresler yapılır.

Bitki yastığı: Keten bezinden yapılmış bir yastık, kurutulmuş çiçeklerle doldurulur ve ağzı dikilir. Kuru bir tavda iyice ısıtılır ve hasta organın üstüne koyulur.

Papatya yağı: Güneşli havada toplanmış çiçekler, bir şişenin içine gevşekçe doldurulur ve üstüne sızma zeytinyağı, çiçekleri örtecek kadar eklenir. Şişe 14 gün boyunca, arada bir çalkalanarak ve kapağı açılarak, güneşte bekletilir. süre sonunda tülbentten süzülür ve koyu renkli şişelerde, serin bir yerde saklanır.

Papatya merhemi: 250g içyağı ( veya margarin ) tavada iyice kızdırılır ve iki avuç dolusu taze çiçek içine eklenir. Tavadakiler köpüklenmeye başlayınca karıştırılır, ağzı kapanarak serin bir yere bırakılır. Ertesi gün yeniden ısıtılır, tülbentten geçirilerek süzülür ve cam veya porselen merhem kaplarına aktarılır. Buzdolabında saklanmalıdır.

Papatya Buğusu: İçinde su kaynayan bir kabın üstüne yerleştirilen süzgecin içine, taze veya kurutulmuş bitkiler konduktan sonra, süzgecin üstü kapanır. Bir süre sonra , yumuşamış olan bu sıcak bitkiler çıkan buhar genize çekilir

İLAÇ GİBİSİN PAPATYA

Uykusuzluk, ateş ağrı, kramp, gaz şikayetlerine karşı etkili olan papatyanın faydaları saymakla bitmiyor. Aynı zamanda kozmetik ürün niyetine kullanmak mümkün. Papatya suyuyla yıkanan cilt diriliğini korurken saçlar da parlaklık kazanıyor

Tabiat ana en doğal çözümleri kendi içinde saklıyor. Doğru şekilde kullanıldığında birçok bitki şifa kaynağı. Ancak, bitkiler üzerine çalışma yapan bilim adamları uyarıyor: 'Her bitkinin özelliği farklı. Kaş yapayım derken göz çıkarmamak için son derece dikkatli olmalı.' Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Yıldırım, papatyanın küçük çocuklarda bile güvenle kullanılabileceğini söylüyor. Yıldırım, papatyanın hangi şikayetler üzerinde etkili olduğunu şöyle anlatıyor: 'Kramplarda ve karın ağrılarında çocuklara papatya çayı içirilebilir. Papatya çiçeği, gaz birikimine, ishale, mide rahatsızlıklarına, uykusuzluğa, adet düzensizliklerine, yüksek ateşe karşı etkilidir. Sakinleştirici olarak da kullanılır. İltihaplanmalarda antibiyotik tedavisine destek amaçlı uygulanabilir.' Yıldırım, papatya kullanımıyla ilgili şu uyarıda bulunuyor: 'Günde 2-3 bardaktan fazla çay alındığında mide bulantısı yapar. Hamilerde ağız yolu ile kullanımı sakıncalıdır.'

Ağrıya karşı bitki yastığı

Dr. Ayşegül Yıldırım, papatyanın hangi şikayetlerde nasıl kullanılacağını şöyle anlatıyor:

  Göz, göz kapağı iltihaplarında, kaşıntılı ve akıntılı deri döküntülerinde dıştan kompres ve yıkama yoluyla kullanılabilir.

  Diş ağrısında gargara yapılır.

  Ağrılı bölgelere, kurutulmuş papatya ile doldurulmuş sıcak yastıklar koymak (Bitki Yastığı) özellikle önerilir.

  Ağır hastalıklardan sonra papatya banyoları hastanın toparlanmasına yardımcı olur.

  Yüz ve cilt güzelliğ için kaynatılmış bitki suyuyla haftada bir-iki kez yüz yıkanır.

  Özellikle saçları açık renk olanlar, kaynatılmış papatya suyu kullanabilirler. Saçlar parlaklık kazanır.

  Papatya merhemi, hemoroid (basur), anus yara ve çatlaklarına karşı kullanılabilir. Bu merhem, ayrıca vücutta oluşan yaraların tedavisinde de doktor tarafından önerilen tedaviye ek olarak uygulanabilir.

  Papatya buğusu, nezle ve sinüzit gibi rahatsızlıklarda kullanılır. (Buğu tedavisinden sonra hemen soğuk havaya çıkmamak gerekir)

  Nedeni bilinen kronik ağrılarda (sinir ağrıları, romatizma) gibi papatya yağı ile masaj yapılabilir.

Çayını iç, banyosunu yap, merhemini sür

  Çay : Yarım veya bir tatlı kaşığı dolusu çiçek, orta boy bir demliğe konur (250-300 cc'lik) demlenmeye bırakılır (kaynatılmaz) ve 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür.

  Banyo amaçlı: Tam banyo için dört avuç dolusu, yüz veya saç yıkamak için bir avuç dolusu papatya çayı haşlanır. 10 dakika demlendikten sonra banyo suyuna eklenir.

  Kompresler: Bir bardak kaynar süt, bir yemek kaşığı dolusu çiçeğin üstüne dökülür, demlenmesi için 8-10 dakika beklenir ve posası süzüldükten sonra sıcak sütle kompresler yapılır.

  Bitki yastığı: Keten bezinden yapılmış bir yastık, kurutulmuş çiçeklerle doldurulur ve ağzı dikilir. Kuru bir tavada veya fırında iyice ısıtılır ve ağrılı bölgenin üstüne koyulur.

  Papatya yağı: Güneşli havada toplanmış çiçekler, bir şişenin içine gevşekçe doldurulur ve üstüne sızma zeytinyağı çiçekleri örtecek kadar eklenir. Şişe 14 gün boyunca, arada bir çalkalanarak ve kapağı açılarak güneşte bekletilir. Daha sonra tülbentten süzülür ve koyu renkli şişelerde serin bir yerde saklanır.

  Papatya merhemi: 250 gr. ghee (sade yağ) tavada ısıtılır ve iki avuç dolusu taze papatya içine eklenir. Tavadakiler köpüklenmeye başlayınca karıştırılır, ağzı kapanarak serin bir yere bırakılır. Ertesi gün yeniden ısıtılır, tülbentten geçirilerek süzülür ve cam veya porselen merhem kaplarına aktarılır. Buzdolabında saklanmalı. (Sade yağ: Taze tereyağı tercihen tuzsuz orta kısık ateşte eritilir. Yanmaması için sürekli karıştırılarak kaynatılır ve üzerinde oluşan beyaz köpükler sürekli alınıp atılır. Köpükler artık oluşmadığı zaman yağ hazır demektir. Daha sonra temiz bir tülbent yardımı ile süzülen yağ saklanarak gerek yemek gerekse ilaç hazırlamada kullanılır.)

  Papatya Buğusu: Kaynar su bulunan bir kabın üstüne içine taze veya kurutulmuş bitkiler konduktan sonra temiz bir çarşaf çadır gibi hazırlanarak hasta içine oturtulur. Çıkan buharı teneffüs etmesi sağlanır. Bir süre sonra , yumuşamış olan bu sıcak bitkiler çıkan buhar genize çekilir. Küçük çocukların yetişkin birinin kucağına oturtularak buğu yapılması şarttır

Papatya ve Faydaları

Bazıları için papatya sadece bir çiçek olabilir ama papatyanın çayı en güzel çaylardan biridir. 

 Papatyanın faydaları şu şekilde sıralanıyor:

• Ateşi düşürür
• Ağrıları keser
• Spazm çözer
• Terletir
• Sinirleri yatıştırır
• Bağırsak gazlarını giderir
• Vücuda rahatlık verir
• Boğaz, bademcik ve diş etlerinin iltihaplarını giderir.
• Bel ve baş ağrılarını geçirir
• Saçları sarartmak için de kullanılır

    Papatya çayını hazır paket çaylarda bulabilirsiniz. İçeceğimiz zaman bir kupa bardağa 4-5 tane papatya atmak yeterli oluyor. Üzerine kaynar suyu ilave ediyoruz. (Eğer su biraz soğumuşsa papatya rengini vermiyor, yani yeni kaynamış su kullanmak şart.) Papatya suya sarı renk veriyor, uzun süre bekletmeden kaşıkla alıyoruz çünkü uzun süre kalırsa acı oluyor. Şeker katarak afiyetle içiyoruz.

Özellikle sakinleşmek istediğiniz zamanlarda veya bağırsak problemleriniz için kullanabilirsiniz, düzenli olarak günlük kullanırsanız faydasını göreceksiniz.

Kanak:

www.bitkisel-tedavi.com/