Tohum Katlama

Tohum Katlama nedir?
Tohumların bazılarında bir dinlenme devresinin olduğu bilinmektedir. Aslında tohum kendini, erkenden çimlenipte daha sonra körpe organlarının don ya da buzdan dolayı ölmesinin önüne geçmek için böyle bir tedbir almıştır. Yani çimlenmeyi geciktirmiştir. Doğada dökülen tohumların gerek yaprak, dal parşalarıyla kapatılması, gerek rüzgar ve hayvan hareketleriyle üzerlerinin örtülmesi ile gerçekleşmektedir. Ancak üremenin doğal olmayıp insanlar tarafından yaptırılıyor olması durumunda doğanın kendi yaptığı bu işlemi, üreticiler doğaya bakarak bulmuşlardır. Buna da "katlama" denmiştir.  Katlama işlemi basitçe;  Tohumların kış boyunca nemli bir kum veya toprak tabakası arasında tutulması işlemidir. Bu işlem tohumun embriyosunu çimlenme olgunluğuna getirmektedir. Türlere göre değişmekle birlikte bu işlem ortalama 3 ay sürmektedir. 

İyi Bir Katlama İçin Gerekli Şartlar:

1-Düşük sıcaklık 

2-Nemin tohum tarafından alınması

3-îyi bir havalandırma

4-Belirli bir zaman süresi

Embriyonun çimlenme olgunluğuna gelebilmesi için 3-7 °C arası en uygun sıcaklıklardır. Tohum kuruma veya havalandırma azlığı çimlenme olgunluğuna gelmede yavaşlatıcı veya durdurucu bir etkiye neden olur. Sonbaharda hasat edilen zeytinin tohumlan hasada izleyen 2. İlkbahara kadar çimlenmezler. Tohum kabuğunun su geçirmemesi dinlenmenin esas nedenleridir.

Başlıca Katlama Şekilleri: (bu örnekler zeytin tohumları için verilmiştir.)

1- 60 cm derinlikte hendek dibine 8-10 cm taş,üzerine 5 cm kalınlıkta hafif toprak, (1/3 kum, 1/3 yanmış gübre, 1/3 funda toprağı) konur. Bunun üzerine 2 cm kalınlıkta çekirdek serilir. Tekrar 2 cm kum konulur. Hendek doldurulur en üste yine kum konur. Üst kısım hasır ile örtülür. Nem kontrol edilir. Gerekirse süzgeçli kova ile su verilir. Çekirdeklerin %10-15'i çatlayınca katlamaya son verilir.

2- Kümbet usûlü katlama; l m çapında 7-8 cm kalınlığında, zemine çakıl taşı konur. Bunun ortasına l m uzunluğunda 7-8 cm çapında delikli ve üst kısmı kapaklı bir boru yerleştirilir, l kat kum, l kat çekirdek konarak yukarıya koni şeklinde yükseltilir. Koninin etrafı 3-4 cm kalınlığında balçık şeklinde bir çamur ile sıvanır. Nem kontrol edilir. Gerekirse borudan su verilir.

3- Sandık içinde yapılan katlama; Bu usulde katlama yapılan odanın ısısı 20-25 °C de sabit tutulmalıdır. Sandıklar değişik boyutta olabilir. Sandığın tabanında havalanma ve suyun sızması için l cm çapında 8-10 delik bulunur. Tabana 3-4 cm kum serilir, üzerine l kat çekirdek, 2 cm kum, tekrar çekirdek yerleştirilir. En üst kum olacak şekilde en üst kısımda 3 cm kalana kadar sandık doldurulur ve çuval serilir. 7-10 günde bir ılık su ile sulama yapılmalıdır.