Süs Bitkilerinde Aşı - (2)

Süs Bitkilerinde Aşı

Süs Bitkilerinde İngiliz Aşısı

Dilciksiz Aşı

İngiliz aşısı bir kök parçası veya gövde üzerine bir kalem eklemesinde kullanılır. Bu basit metod, genellikle birleşme ya da kallus oluşumun kolay olduğu otsu bitkilerde ya da 1,5 cm ya da daha az çapa sahip olan gövde içeren bitkilerde kullanılmaktadır. İngiliz

aşılarında, anaç ve kalemin her ikisinin çapı aynı olmalıdır.

Kalemin ve anacın hazırlanması: Anacın kesiminde, 2–2,5 cm uzunluğunda çapraz kesim kullanılır. Kalemin taban kısmında kesim aynı şekilde yapılır.

Kalemin yerleştirilmesi: Anaç ve kalem üst üste yerleştirilir ve lastik aşı bandı ya da aşı bağı ile sarılır.

Aşının korunması: Birleşme yeri aşı macunu ya da aşı boyası ile kaplanır. Aşı

kaynayana kadar anaca sprey şeklinde su verilir. Fazla sulama kalemde ölüme sebep olabilir. Aşı iyileştikten hemen sonra mutlaka aşı bandı ya da bağı çıkartılmalıdır.

Dilciksiz İngiliz aşısı

Dilcikli Aşı

Dilcikli İngiliz aşısı en çok meyve ağacı ya da süs ağacı aşılarında kullanılmaktadır. Anaç ve kalemin her ikisi de eşit ölçüde ve tercihen çapları 1,5 cm’den az olmalıdır. Teknik İngiliz aşısına benzer, ondan farkı anaç üzerinde yer alan kamçının kalem üzerindeki dili tutmasıdır. Bu farkların ikincisi ek yerini bağlamak bize kalmıştır. Dilcikli İngiliz aşısı için, kalem ve anacın her ikisinde de benzer kesimler yapılır. Bu kesimler bıçağın tek seferde çekilmesi ile yapılmalı ve düzgün bir yüzeye sahip olmalıdır böylece iki yüzeyde de güzel bir aşı birleşmesi sağlanabilir.

Kalem ve anacın hazırlanması: Anacın kesiminde çapraz kesim yapılır. 

Kesim yüzeyinin uzunluğu, aşı yapılacak anacın çapından 4-5 kere daha uzun olmalıdır. Kalemin taban kısmında aynı tipte bir kesim yapılır. Daha sonra, kabuk ile özün ortasına, anacın kesim yapılan ucuna çaprazlama bıçağın ağzı yerleştirilir. Öz ve odunun

merkezinden açı yapacak şekilde bıçağın ağzı aşağı doğru tek seferde kullanılır. İlk çapraz kesimin sonuna gelindiğinde durulur. İkinci kesim odunun parçasını takip etmemeli fakat ilk kesime paralel yapılmalıdır.

Kalemin yerleştirilmesi: Kalem de anaç gibi hazırlandıktan sonra anaç içerisine

kalem yerleştirilir böylece kamçı ve dil birbirine bağlanır. Mutlaka onların kambiyumlarının aynı hizada olması sağlanır.

Aşının korunması: Aşı yeri aşı bağı ya da bandı ile bağlanır ve aşı boyası ya da aşı macunu ile kaplanır. Asla bağlama materyallerinin gövdeyi sıkmasına izin verilmez.

Dilcikli İngiliz aşısı

Dilcikli İngiliz aşısı yapımı aşamaları

KAKTÜSTE AŞILAR

Kaktüslerde genellikle yarma aşı ve düz kesim aşı yöntemleri kullunılır.bunlar aşağıda açıklanmıştır.

Yarma Aşı

Yetiştirmesi güç ya da uzun süren türlerin çoğaltılması için uygun bir yöntemdir. Bu işlemde, yavaş büyüyen bir tür, hızlı büyüyen bir türün üzerine aşılanır. Aşılama sonrası, büyüme hızı on kata kadar çıkartılabilir. Schlumbergera gibi yapraklı formlar ilkbaharda aşılandıkları taktirde iyi sonuç alınır. Kuvvetli bir kök yapısına sahip hızlı büyüyen bir bitkinin üstünden 2,5-3 cm kadar bir bölümü kesilir. İkinci aşamada, bu gövdenin tam ortasından aşağıya doğru iki santim kadar diklemesine bir yarık açılır. Mesela bir Schlumbergera aşılanacaksa bir iki yapraklık, sağlıklı bir parça ek yerinden kesilir. En alttan bir santimlik kısmı kesip atılır. Geri kalan kısımda, alt tarafta iki yüzden açılı bir kesim yaparak sivri bir kama oluşturulur. Stok olarak kullanacak olduğunuz gövdedeki yarığı esnetip hazırlanmış olan kama araya sokulur, her iki bitkinin ortalarındaki merkezlerin temas etmesi sağlanır. Aşılanan parçanın kaymasını önlemek amacıyla, bir başka kaktüsten kesip koparılan uzunca bir diken tam ortadan saplanıp çevreden bir rafyayla sarılır. Aydınlık bir yerde büyümeye bırakılır.

Düz Kesim Aşı 

Bu yöntem, bükülmeye yatkın türler ve klorofili olmayan türler için kullanılır. Kök için, sağlıklı bir kaktüs seçilir. Echinopsis ve Euphorbia gövde (stok) kullanımı için genellikle tercih edilir. Aşıyı hazırlarken malzemelerin temiz olmasına özen gösterilir, çünkü kaktüs yaraları mantar hastalıklarını çabuk kapmaktadırlar. İlk olarak köklerinden ve büyüme gücünden yararlanacak olduğunuz bazı kaktüs (stok), tepesinden 3 cm kadar aşağıdan yatay olarak kesilir. Ortadaki çekirdek bölüm ortaya çıkacaktır. Dilimlerin ucundan aşağıya doğru 1 cm kadar, açılı parçacıklar keserek tepenin hafifçe yuvarlaklaşması sağlanır. Bazı kaktüsler, kurudukça orta bölüm çökmekte, bu da üste aşılamış olduğunuz yeni kaktüsün alt ile temasını engelleyebilmektedir, bu şekilde bir kesim ile orta bölüm çökse bile sorun olmayacaktır. Aşılanacak kaktüs toprak hizasından kesilir. Kenarlarından bir miktar dokuyu konik biçimde kesip ortadaki merkez doku ortaya çıkartılır Aşılanan kaktüs yerine koyup hafifçe bastırarak döndürülür, böylelikle, eğer kaldıysa aradaki hava çıkartılmış olur. Daha sonra bir lastik bantla hafifçe baskı

uygulayacak şekilde tutturulur. Birkaç hafta içinde kaktüs büyümeye başlayacaktır.

Kaktüslerde yarma aşı yapımı

Anacın tepesinin kesilmesi

 

Anacın tepesinin yarılması

Anacın aşıya hazır hâli

Kalemin alınması

Kalemin hazırlanması

Kalemin yerleştirilmesi

Kalemin tamamen oturtulması

Aşının bağlanması

Aşının bağlanması ve etiketlenmesi

Kaktüslerde düz kesim aşı yapımı

Kullanılacak materyaller

Anacın tepesinin kesilmesi

Anacın kenarlarının düzeltilmesi

Anaç üzerinde kalem hazırlanıncaya kadar kalacak ince bir tabakanın kesilmesi

Kalemin hazırlanması

Anaç ve kalemin birleştirilmesi

Birleştirme sırasında ortadaki öz kısımlarını çakıştırmamız gerekir

Anaç ve kalemin sabitlenmesi

ONARMA AŞILARI

Süs bitkilerinde onarma aşıları daha farklı amaçlar için kullanılmaktadır. İnternet üzerinde gerçekleştirilen aramalar neticesinde süs bitkilerinde onarma veya tamamlama aşılarının şu amaçlar için uygulandığı görülmüştür;

 Kuruyan dalların yerine yenilerini inşa etmek

 Zayıflayan dalları kuvvetlendirmek

 Süs bitkilerinin kök sistemini kuvvetlendirmek

 Boşluk olan yerlerde yeni dal oluşumu sağlamak

 Bitkilere şekil vermek

Süs Bitkilerinde Tek Aşı

Tek aşı, 3-6 yaprak içeren küçük bir dalın damızlık anaçtan alınıp, kalem şekline getirilip, daha sonra ana bitki üzerine takılmasını içerir. Bu aşı yöntemi süs bitkisinin herhangi bir bölgesinde meydana gelebilecek olan boşlukları doldurmak amacı ile yapılmaktadır. Bu onarma aşısında iki farklı yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan birisinde kalem aşısına benzer bir aşı yapılmaktadır. Buna (free graft) tek aşı denilmektedir. Bu aşı yönteminde kalem hazırlanmakta ve takılması gereken alana direkt olarak eklenmektedir. Fakat uygulaması biraz zordur. Diğer yöntemde ise onarma aşılarında uzun ve süper güçlü dallara ihtiyaç duyulur. Bu uzun ve güçlü olan dal istenilen noktaya uzatılır. Bu noktadaki ve uzun dal üzerindeki kambiyum tabakaları ortaya çıkartılır ve karşılıklı gelecek şekilde üst üste gerilip bağlanır. Buralardan kaynaşma gerçekleşir ve istenilen bölgede bir yeni dalın kuvvetli şekilde oluşması sağlanmış olunur.

Tek aşının yapım aşamaları

 

Kalem olarak kullanılacak parça “v” şeklinde iki taraftan düzleştirilir ve Keski kullanılarak anaç üzerinde aşı noktası oluşturulur

 

Anaç ve kalemin kambiyum tabakaları üst üste gelecek şekilde kalem yerleştirilir ve Aşı noktası aşı bandı ile çok sıkı ve çok gevşek olmamak üzere bağlanır

Aşı kalemi üzerine plastik poşet geçirilir ve içine biraz su bırakılarak içerde nemli bir

ortam oluşturulur

Bu aşı, anaç ve kalemdeki kambiyum tabakalarının üst üste getirilmesi zorluğundan dolayı, muhtemelen en zor aşı tiplerinden birisidir. Aşının başarısı büyük oranda aşıcının

yeteneğine bağlıdır. Yetenek ise ancak çok fazla pratik yapmayla kazanılır.

Boşluk doldurma aşısı

 

Anaç üzerinde bir kanal açılır ve dal bu noktaya uzatılır ve tel yardımı ile bağlanır ve Dal üzerinde de bir yara dokusu açılır

 

Anaç ve kalem üzerindeki yara dokuları kambiyum tabakaları çakışacak şekilde üst üste getirilir ve bağlanır. Kaynaşma gerçekleştikten sonra dal kesilir ve kısa sürede burada yeni bir dal oluşur.

Süs Bitkilerinde Kemer Aşı

Süs bitkilerinde bazen kökün düz durması için veya köklerin çeşitli sebeplerle zarar görmesinden dolayı destek köklere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tür durumlarda alabileceğimiz tedbir ise kemer aşısı yapmaktır. Kemer aşısında ana bitkinin yanına dikilen fidelerin tutmasından sonra ana bitkiye aşılanması mantığı yatmaktadır. Aşılamada, aşı yapılacak fidan mümkünse ağacın dibine mümkün değilse ağacın yakınına dikilir. Fidan tutup gelişmeye başladıktan sonra ağacın gövdesi üzerine fidanın karşısına gelecek ve fidan kalınlığında bir yiv şeklinde yara dokusu açılır. Aynı şekilde fidan üzerinde de yara dokusu oluşturulur ve bu yara dokuları kambiyum tabakaları çakışacak şekilde karşılıklı olarak yerleştirilir ve bağlanırlar. Yeni kökün kabuğu zaman içerisinde gövde gibi olgunlaşacak ve aynı rengi kazanacaktır.

Kemer aşının yapılışı

Kaya üzerine yerleştirilen ve kök desteğine ihtiyaç olan bir süs bitkisi

Ana bitkinin yanına dikilmiş, tutmuş ve ana bitki üzerine aşılanmış genç süs bitkisi fideleri

Aşıların kaynaşmasından sonra üst kısımlarının kesilmesi

Kökleri çeşitli sebeplerle kurumuş bir süs bitkisi

Yara dokusunun açılması

Fidenin yara dokusuna yerleştirilmesi ve sabitlenmesi

Aşı noktası kaynaşmış fideler

Kaynaşan aşı noktalarındaki fidelerin tepe kesimi

Süs Bitkilerinde Köprü Aşı

Süs bitkilerinde büyük dalların kesilmesi veya kırılması sonucu meydana gelecek büyük yaraların kapatılması ve görüntünün daha iyi hâle getirilmesi için başvurulabilecek bir yöntemdir. Yöntemde ağaç üzerindeki bir dal bu yara dokusunun üzerine gelecek şekilde aşılanmaktadır. Yine kambiyum tabakalarının çakışmasına ve diğer aşılama kurallarına dikkat edilmesi gereklidir.

Köprü aşının yapım aşamaları

Kapatılacak olan yara dokusu

Yara dokusunun üst kısmına dalı yerleştirmek için açılan yuva

Kalem açılan yarık içerisine yerleştirilir ve kalemin alt kısmında bir yara dokusu açılır.

Anaç üzerindeki kambiyum tabakası tam olarak ortaya çıkartılır

Kambiyum tabakaları üst üste gelecek şekilde anaç ve kalem sabitlenir

Aşı macunu sürülür ve aşı tamamlanmış olur

Süs Bitkilerinde Yanaştırma Aşı

Yanaştırma aşı bir zamanlar çiçekçilikte zor köklenen çeşitler için kullanılan popüler bir tekniktir. Günümüzde genellikle kozalaklı ağaçların aşılanmasında kullanılır, özellikle cüce ya da daha sıkı formlar içindir. Yanaştırma aşı, genellikle saksıdaki anaçlara yapılır.

Anacın hazırlanması: Aşılama sezonu öncesinde anaç saksı içerinde büyütülür, dinlenmeye girmesine izin verilir. En az 6 hafta soğuk havaya maruz bırakıldıktan sonra, anaç kök gelişimini teşvik etmek için aşılamadan birkaç gün önce bir seraya alınır. Bitki bu dönemde sulanmamalıdır. Saksıdaki anacın gövdesinin taban kısmında 2–2,5 cm uzunluğunda aşağı doğru inen yüzeysel bir esim yapılır ve kabuk parçası ile odun anaçtan beraber ayrılabilir.

Kalemin hazırlanması: Seçilen kalemin çapı anaçtan biraz küçük ya da aynı olmalıdır. Kalemin taban kısmında 2–2,5 cm uzunluğunda eğimli kesim yapılır.

Kalemin yerleştirilmesi: Kalemin kesim yüzeyi anacın kesim yüzeyi ile karşı

karşıya getirilerek yerleştirilir. Mutlaka birbirlerinin kambiyumları temas etmelidir.

Aşının korunması: Kalem, lastik aşı bandı ya da aşı bağı ile bağlanır. Kaynaşmadan hemen sonra bant veya bağ çıkartılır. Aksi hâlde gövdede boğulmalara neden oluruz.

Yanaştırma aşısının yapılışı

Yazının kaynağı için verdikleri emekten ve güzel çalışmadan dolayı 

http://hobibahcemiz.net/ sitesine çok teşekkürler