Rengarenk konuklarla, mis gibi kokularla yeni yıla merhaba! Renkli kar tanelerini andıran çuha çiçekleri, aydınlık gülüşleriyle karşılıyor bizi yılın ilk ayında...
Kışın neşeli, şirin çocukları onlar... Kar düşen bahçeleri, yağmur damlalarıyla süslenen pencere önlerini cıvıl cıvıl renkleriyle aydınlatıyorlar. Bahçe dostlarının elini sıkıca tutup, kışın gri günlerine inat, canlı renklerini cömertçe sergiliyorlar. Siz de Çuha çiçeği Primula sp’nin elinden tutup, onu balkon ve bahçeye çıkarmaya ne dersiniz?
TANIŞABİLİR MİYİZ?
■ Avrupa-Sibirya kökenli olup, Kuzey Türkiye, Güney Anadolu ile Batı, Güney ve Orta Avrupa, Kuzeybatı Afrika ve Lübnan yayılışlıdır.
■ Ülkemizde özellikle Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde yaygındır.
■ Primulaceae ailesine aittir.
■ Çok yıllık otsu bitkilerdendir.
■ 200 civarında türü mevcuttur.
Çuha çiçeği, çiçek tarhları için çok uygun. Ayrıca bordür bitkisi olarak da kullanılabiliyor. Kaya bahçelerine dikeceğiniz diğer çiçeklerle de iyi dost oluyor.
Rengarenk çuhalar balkonları ve pencere önlerini şenlendiriyor.
■ Boyu 30 santimetreye kadar uzayabilir.
■ Yaprakları rozet biçimli olup, tüylü ve açık yeşil renklidir. Bunun yanı sıra kanatlı saplı, dikdörtgene benzer, ters mızrak şeklinde ve tüylü ya da çıplak yaprakları da olabilir.
■ Çiçekler tek, doğrudan kökten çıkan uzun bir sap ucunda bulunur. Rozet biçimli yaprakların ortasından yükselen gövdenin uç kısmında şemsiye gibi bir arada toplanmışlardır. Dikkat çekicidir.
■ Enfes kokulu turuncu, sarı, beyaz, pembe, kırmızı veya mor çiçekleriyle sevenlerini büyüler.
■ Bazı türleri, alerjisi olan kişiler için rahatsız edici olabilir.
■ Parter kenarlarında, ağaç altlarında kullanılmaya ve şeritler oluşturmaya çok uygundur.
■ Bordür bitkisi olarak kullanılabilir. Kaya bahçeleri için de idealdir.
Bu güzel çiçek, en çok Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Marmara Bölgesi’ni seviyor. Kasım ayının ortalarında çiçek açmaya başlıyor ve mayısa kadar büyülemeye devam ediyor.
ONU NASIL MUTLU EDELİM?
■ Bakımı çok kolaydır.
■ Normal derecede sulamak yeterlidir.
■ Yarı gölge ve çok aydınlık ortamlardan hoşlanır.
■ Doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır.
■ Serin ve havadar yerleri sever, özellikle yaz boyunca olabildiği kadar serin yerde bulundurulmalıdır.
■ Soğuğa dayanıklıdır. Kışın 10 dereceye kadar dayanıklılık gösterebilir.
■ Torf ile zenginleştirilmiş, hafif yapılı toprak karışımlarda yetiştirilebilir. Organik maddece zengin, kumlu, geçirgen ve ıslak topraklardan da hoşlanır.
■ Yetiştirme sürecinde toprak nemli tutulmalıdır. Fakat kışın aşırı su vermekten de kaçınılmalıdır.
■ Önemli hastalıkları arasında virüs, kök ve gövde çürüklükleri, külleme, pas ve kurşuni küf vardır.
■ Zararlılarıysa nematodlar, salyangoz ve sümüklü böcekler, yaprak bitleri, unlu bitler ve toprak kurtlarıdır.
■ Bu güzel çiçeği evde yetiştirebilmek için 20 derecenin altında bir ısıya ihtiyaç vardır. Ayrıca güneş alan bir yerde tutulmalıdır.
■ Solan çiçeklerin ayıklanması çiçeklenme süresini uzatır.
KIŞ BOYU SİZİNLE
■ Bahçe toprağına eşit miktarda kil ve yer kömürü ekleyerek uygun bir toprak hazırlayabilirsiniz.
■ Tohumları mayıs sonlarından temmuz sonuna kadar atmak mümkündür. Tohumların üzerleri kapanmamalı, hafifçe parmakla bastırılmalıdır.
■ Çimlenme ortamının 15-18 derece arasında tutulması uygun olur. 14-20 gün sonra çimlenme gerçekleşecektir.
■ Tohumdan çiçeklenmeye dek geçen süre 20-28 hafta civarındadır.
■ Sonbaharda köklü parçalar keskin bir bıçakla kesilerek ayrılır ve böylece çoğaltılabilir.
■ Ekim zamanına ve sıcaklığa bağlı olarak kasım ortalarından mayısa kadar çiçeklenir.
VEDASI BİLE ŞİRİN
Sarılar, maviler, pembeler, turuncular toprağa sarılıverir birden. Baharı taşır bahçenize. Soğuk yüzlere sıcak bir tebessüm yayarlar. Kış boyunca bahçenizi şenlendirmek için didinip dururlar. Sizi çaresiz bırakmazlar soğuk günlerde. Kışın şirin çocuklarıdır dedik ya onlara; vedaları bile şirin olur... Yaz çiçekleri kendilerini göstermeye başlayı nca, onlar da yavaş yavaş sizinle vedalaşır; kışa tekrar merhaba demek üzere...
Fidanlıklardan fidesini 1 TL’ye satın alabilirsiniz.
Kaynak:
YAZI: PEYZAJ MİMARI RABİ DİLŞAD ŞENGÜN
EvBahçe Dergisi Ocak 2011 Sayısı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder