İyi Bahçe Toprağı
Bazı yazılarıma gelen sorulara verdiğim cevaplarda bazen “iyi bahçe toprağı” tavsiye ediyorum. Bu sefer nedir, nerden alabilirim gibi sorular geliyor. Anlaşılamayacağımı hiç düşünmemiştim ama haklılar. Çünkü her bahçe toprağı yararlı olmaz, uygun değildir. İyi bahçe toprağı ise nedir nasıldır iyice bir anlatmam gerekiyor. Ayrıca hiçbir yerde satılmadığını öncelikle belirteyim. Satılsa da uygun olmayabilir, bitkilerin köklerini yakacak suni gübre besin vb. katmış olabilirler (kaş yapayım derken göz çıkaranlar çok). Siz aşağıdaki tariflerim üzere kendiniz bulacaksınız kazıp alacaksınız.
Nedir Nerede Bulunur?
İyi bahçe toprağı solucanların eseridir. çok uzun yıllardır bol ağaçlı, bol bitkili, biraz gölgeli olan, yıl boyunca yüzey nemliliği yaz aylarında bile fazla azalmayan ve pek itina gösterilmeyen bahçelerin (veya tarife uygun arazilerin) kuytu ve çukur yerlerinden alınan toprağına ben “iyi bahçe toprağı” diyorum.
İyi bahçe toprağı solucanların eseridir. çok uzun yıllardır bol ağaçlı, bol bitkili, biraz gölgeli olan, yıl boyunca yüzey nemliliği yaz aylarında bile fazla azalmayan ve pek itina gösterilmeyen bahçelerin (veya tarife uygun arazilerin) kuytu ve çukur yerlerinden alınan toprağına ben “iyi bahçe toprağı” diyorum.
Islatıldığı zaman siyaha yakın koyu renkli olur çünkü içinde bitkisel çürüntüler ve humus vardır. Hafif ve gevşek özelliklidir. Ağır / killi olmadığı gibi kireçlilik kıraçlık özellikleri taşımaz. Asitli veya nötr olmasa bile alkalinlilik derecesi tamamen tehlikesizdir. Hatta bazı yerlerde nötr veya hafif asitli bile olabilir. Esas toprağı killi olan bahçelerde oluşmuş iyi bahçe toprağı asitlidir, pek hafif ve gevşek olmayabilir ama killilik sayesinde daha fazla besleyicidir. (Ayrıca Doğu Karadeniz bölgesi aşırı yağışlı olduğu için orada iyi bahçe toprakları daima asitlidir).
Niçin iyi bahçe toprağı daha iyidir?
İşin sırrı, bin yılda oluşan “gerçek” toprağın bol organik maddeli türü olan iyi bahçe toprağının yapısındaki bitkisel çürüntülerin çokluğundadır ve en önemlisi solucanların faaliyetlerindedir. Son yıllarda bütün dünyada solucan gübresinin harika üstünlüğü konuşuluyor. Ayrıntılı bilgi: Solucan gübresi solucan dışkılarıdır.
İşin sırrı, bin yılda oluşan “gerçek” toprağın bol organik maddeli türü olan iyi bahçe toprağının yapısındaki bitkisel çürüntülerin çokluğundadır ve en önemlisi solucanların faaliyetlerindedir. Son yıllarda bütün dünyada solucan gübresinin harika üstünlüğü konuşuluyor. Ayrıntılı bilgi: Solucan gübresi solucan dışkılarıdır.
Solucanların bitkilere faydaları
Bahçe topraklarında çok solucan olur. Bütün çürüntüleri, toprağa karışan kuru yaprakları, hayvan dışkılarını, yiyebilecekleri her şeyi yerler devamlı gübre oluştururlar. Solucanlar o çürüntüleri yemese, toprakta tamamen ayrışıp bitkilere faydalı hale gelebilmeleri bir yıl gibi çok uzun zaman alır. Solucanlar bu olayı bir iki aya indiriyor. Toprağın derinliklerine de inerek oradan karnına doldurduklarını toprağın üst tabakasına çıkarırlar, üst tabakada karnına doldurduklarını da (nem azaldığı zaman) derinlere inip oraya bırakırlar. Böylece hayatları boyunca bulundukları yerin toprağını mükemmel bir şekilde işleyip dururlar. Bin yılda oluştuğu söylenen “gerçek toprak”ta bulunup da yaprak, dışkı vesaire çürüntülerle sağlanamayan maddelerin bahçelerde üst tabakada bitkilere yeterli olmama sorunu olmaz çünkü solucanlar o maddeleri derinlerden toprak yüzeyine getirerek bu sorunu da kökünden hallediyor. Çöplüklerde, boş arazilerde yabani otların gür / kuvvetli büyümelerinin sebebi budur.
Bahçe topraklarında çok solucan olur. Bütün çürüntüleri, toprağa karışan kuru yaprakları, hayvan dışkılarını, yiyebilecekleri her şeyi yerler devamlı gübre oluştururlar. Solucanlar o çürüntüleri yemese, toprakta tamamen ayrışıp bitkilere faydalı hale gelebilmeleri bir yıl gibi çok uzun zaman alır. Solucanlar bu olayı bir iki aya indiriyor. Toprağın derinliklerine de inerek oradan karnına doldurduklarını toprağın üst tabakasına çıkarırlar, üst tabakada karnına doldurduklarını da (nem azaldığı zaman) derinlere inip oraya bırakırlar. Böylece hayatları boyunca bulundukları yerin toprağını mükemmel bir şekilde işleyip dururlar. Bin yılda oluştuğu söylenen “gerçek toprak”ta bulunup da yaprak, dışkı vesaire çürüntülerle sağlanamayan maddelerin bahçelerde üst tabakada bitkilere yeterli olmama sorunu olmaz çünkü solucanlar o maddeleri derinlerden toprak yüzeyine getirerek bu sorunu da kökünden hallediyor. Çöplüklerde, boş arazilerde yabani otların gür / kuvvetli büyümelerinin sebebi budur.
Bütün bunlardan dolayı, iyi bahçe toprağı genelde gübre ve besin takviyesi bile gerektirmez derecede yüksek kalitelidir. Ben yine de size iyi bahçe toprağına “sığır gübresi” eklemenizi tavsiye ederim. Asitli toprak isteyen bitkiler bile sığır gübresi karıştırılmış iyi bahçe toprağında mükemmel gelişirler çiçeklenirler.
İyi bahçe toprağını saksılarda kullanmak için solucanlardan ayıklamanız gerekir
Saksıda alan sınırlıdır, ancak bitkilere yeterlidir. Solucanlar bu sebeple saksılardaki bitkilerin köklerini fazla rahatsız ederler: bitki kuruyabilir, en azından gelişimi durur.
Toprağı solucanlardan yüzde yüz ayıklamak için:
Önce ihtiyacınız kadar bahçe toprağını büyük bir saksıya (veya dibi delikli büyük kovaya) doldurun. Açık havada güneş alabileceği bir yerde tutarak bir ay süreyle haftada bir solucan ayıklaması yapın, her ayıklamadan sonra toprağı sulayın ki küçük solucanlar büyüyebilsin görülecek kadar gelişsinler. Bu arada toprağı (varsa) başka böceklerden ve larvalardan da temizlemiş olursunuz.
Şimdi bu size zahmetli geliyor ama dünyanın en iyi toprağını es geçmemeliyiz değerini bilmeliyiz diyorum.
Saksıda alan sınırlıdır, ancak bitkilere yeterlidir. Solucanlar bu sebeple saksılardaki bitkilerin köklerini fazla rahatsız ederler: bitki kuruyabilir, en azından gelişimi durur.
Toprağı solucanlardan yüzde yüz ayıklamak için:
Önce ihtiyacınız kadar bahçe toprağını büyük bir saksıya (veya dibi delikli büyük kovaya) doldurun. Açık havada güneş alabileceği bir yerde tutarak bir ay süreyle haftada bir solucan ayıklaması yapın, her ayıklamadan sonra toprağı sulayın ki küçük solucanlar büyüyebilsin görülecek kadar gelişsinler. Bu arada toprağı (varsa) başka böceklerden ve larvalardan da temizlemiş olursunuz.
Şimdi bu size zahmetli geliyor ama dünyanın en iyi toprağını es geçmemeliyiz değerini bilmeliyiz diyorum.
Ve mükemmel bir formül:
İyi bahçe toprağı aslında direkt kullanılabilir hiçbir sakıncası yoktur (torftan bin kat iyidir) ama en sağlıklı en verimli hale getirmek için aşağıda tarif ettiğim gibi kullanılması çok daha iyi olur.
4 ölçü iyi bahçe toprağı + 2 ölçü ponza taşı + 1 ölçü perlit + 1 ölçü yanmış sığır gübresi + bir ölçü ufalanmış odun kömürü + bir ölçü killi toprak (kırmızı veya sarı olanı)
Ölçüler hacimdir, yani bardak gibi bir şey kullanarak ölçüleri ayarlayın.
Ponza taşını ve perliti fidanlıklarda bulabilirsiniz. Bazı fidanlık sahiplerinin bu maddelerden satmamaları, size önemli değil demeleri gerçeği değiştirmez sadece onların bilgisizliğini gösterir. Türkiye çapında (özellikle sebzecilikte) çok kullanılırlar fiyatı da çok ucuzdur. Perakende satış fiyatı 1 Litresi 50 kuruş veya en fazla 1 liradır. 5 ve 10 litrelik torbalarda satılırlar.
İyi bahçe toprağı aslında direkt kullanılabilir hiçbir sakıncası yoktur (torftan bin kat iyidir) ama en sağlıklı en verimli hale getirmek için aşağıda tarif ettiğim gibi kullanılması çok daha iyi olur.
4 ölçü iyi bahçe toprağı + 2 ölçü ponza taşı + 1 ölçü perlit + 1 ölçü yanmış sığır gübresi + bir ölçü ufalanmış odun kömürü + bir ölçü killi toprak (kırmızı veya sarı olanı)
Ölçüler hacimdir, yani bardak gibi bir şey kullanarak ölçüleri ayarlayın.
Ponza taşını ve perliti fidanlıklarda bulabilirsiniz. Bazı fidanlık sahiplerinin bu maddelerden satmamaları, size önemli değil demeleri gerçeği değiştirmez sadece onların bilgisizliğini gösterir. Türkiye çapında (özellikle sebzecilikte) çok kullanılırlar fiyatı da çok ucuzdur. Perakende satış fiyatı 1 Litresi 50 kuruş veya en fazla 1 liradır. 5 ve 10 litrelik torbalarda satılırlar.
Mükemmel karışımın faydaları
1- Yüksek besleyici özellikleri tamamen doğaldır, ortalamadır, az veya çok değildir. Bitkileri yakmaz öldürmez.
2- Ponza taşı ve perlit sayesinde suyu mükemmel süzdürür, bir iki gün içinde çabuk kurur. Saksılardaki bitkiler için bu en iyisidir. Toprak ne kadar çabuk kurursa siz de o kadar sık sulama yaparsınız, böylece köklerin havalanma sıklığı müthiş bir şekilde artar, kökler hızlı gelişir her yere uzanır. Sonuçta bitkiler o saçaklanmış kökler sayesinde topraktan çok daha fazla besin alırlar daha gür daha verimli gelişirler. Torf ve diğer hazır karışımlar haftalarca su kaybetmez. Bu da (iddiaların aksine) saksı bitkilerinin köklerinin havasız kalmasına sebep olur. Hatta sıcak günlerde kökler değdiği yerlerdeki suyu emer tüketir, toprağın üst yüzeyi hâlâ ıslak olduğu için sulama gereği duymayız, sonuçta bitkilerin gelişimleri sekteye uğrar.
1- Yüksek besleyici özellikleri tamamen doğaldır, ortalamadır, az veya çok değildir. Bitkileri yakmaz öldürmez.
2- Ponza taşı ve perlit sayesinde suyu mükemmel süzdürür, bir iki gün içinde çabuk kurur. Saksılardaki bitkiler için bu en iyisidir. Toprak ne kadar çabuk kurursa siz de o kadar sık sulama yaparsınız, böylece köklerin havalanma sıklığı müthiş bir şekilde artar, kökler hızlı gelişir her yere uzanır. Sonuçta bitkiler o saçaklanmış kökler sayesinde topraktan çok daha fazla besin alırlar daha gür daha verimli gelişirler. Torf ve diğer hazır karışımlar haftalarca su kaybetmez. Bu da (iddiaların aksine) saksı bitkilerinin köklerinin havasız kalmasına sebep olur. Hatta sıcak günlerde kökler değdiği yerlerdeki suyu emer tüketir, toprağın üst yüzeyi hâlâ ıslak olduğu için sulama gereği duymayız, sonuçta bitkilerin gelişimleri sekteye uğrar.
Bahçe toprağının tavsiye edilmemesinin sebebi, ücretsiz olarak kolayca temin edilebilmesi mümkün olduğu içindir. Halkı daha da caydırmak için hijyen meselelerini fazlaca abartırlar. Zira süs bitkileri sektöründe herkes birbirini kayırmakta, torf ticareti yapanların, besin ticareti yapanların satışlarını arttırmaya çalışmaktadır. Türkiye’yi bilmem ama bütün dünyada böyledir. Batılı uzmanların her tavsiyesi doğru değildir her tavsiyesi faydalı değildir. Bunu biraz geç de olsa iyice anlamış bulunuyorum. Batılı uzmanlara göre, ticari karışım topraklar dışında her toprak kıraçtır, verimsizdir, kısırdır.
3- Besinler doğal toprakta doğal bir şekilde bulundukları için birkaç yıl korunurlar. Kökler saksıda yer bulamayacak hale gelene kadar besin takviyesi gerekmez (yine de ikinci yıldan itibaren yaparsanız daha iyi olur).
Bu karışımın asitliliğini arttırmak isterseniz.. Gerçi pek gerekmez ama…
(Ortalama iki litre toprak karışımı için)
Demlediğiniz çaylardan arta kalanının suyunu süzün posasını değil suyunu alın; iki su bardağı biriktirmeniz yeter. iki tatlı kaşığı kahveyi içine karıştırın. iki üç damla limon damlatın, birkaç damla sirke damlatın. Bununla o toprağı 10 dakika aralıklarla azar azar sulayın ki iyice emsin su akıp gitmesin. İyi bahçe toprağının alkalin değeri zaten pek yüksek değildir, bu kadarlık bir uygulamayla asitliliğini sağlamış olursunuz. Toprak biraz kuruyuncaya kadar bir iki gün bekledikten sonra bir leğene döküp karıştırın havalandırın sonra gardenya, açelya, antoryum, yılbaşı ve orkide kaktüsleri gibi asitli toprak seven bitkilerinizi bu toprakla saksıya dikebilirsiniz.
Dikkat: Doğu Karadeniz bölgesinde toprak zaten asitlidir, bu işlem hiç gerekmez. Buralarda fındık ağaçları diplerine kireç döküyorlar ki toprağın asitliliği azalsın böylece az asitli ve nötr toprak seven fındıklar iyi gelişsin.
(Ortalama iki litre toprak karışımı için)
Demlediğiniz çaylardan arta kalanının suyunu süzün posasını değil suyunu alın; iki su bardağı biriktirmeniz yeter. iki tatlı kaşığı kahveyi içine karıştırın. iki üç damla limon damlatın, birkaç damla sirke damlatın. Bununla o toprağı 10 dakika aralıklarla azar azar sulayın ki iyice emsin su akıp gitmesin. İyi bahçe toprağının alkalin değeri zaten pek yüksek değildir, bu kadarlık bir uygulamayla asitliliğini sağlamış olursunuz. Toprak biraz kuruyuncaya kadar bir iki gün bekledikten sonra bir leğene döküp karıştırın havalandırın sonra gardenya, açelya, antoryum, yılbaşı ve orkide kaktüsleri gibi asitli toprak seven bitkilerinizi bu toprakla saksıya dikebilirsiniz.
Dikkat: Doğu Karadeniz bölgesinde toprak zaten asitlidir, bu işlem hiç gerekmez. Buralarda fındık ağaçları diplerine kireç döküyorlar ki toprağın asitliliği azalsın böylece az asitli ve nötr toprak seven fındıklar iyi gelişsin.
Sığır gübresi hakkında
Yanmış (fermantasyonu tamamlanmış) olarak kullanılırsa etkisi hem süper olur hem daha sağlıklıdır. Yukardaki karışıma katacağı en önemli şey, topraktaki besinleri köklerin almalarını kolaylaştıracak faaliyetlerde bulunan faydalı mikroorganizmaları içermesidir. Bitkilere besleyici öğeler (azot, fosfor, potasyum vb.) içermesi ayrı; bunlar en çok bilinen faydasıdır. İyi bahçe toprağında söz konusu ana besleyicilerden zaten var; bunların yanısıra sayısız faydalı elementler, mineraller vesaire bulunur. Sığır gübresindeki faydalı mikroorganizmalar, o faydalı maddelerin kökler tarafından alınmasını kolaylaştırır; karışımımızdaki en önemli rolü budur.
Yukarda tarif ettiğim havadar karışım her bitkiye uygundur. Orkidelere de uygun mudur diye sorarsanız: Denemedim ama orkidelere bile uygun olabileceğini düşünüyorum. Orkidelerde kullanılmak için gerçi pastörize edilmesi gerekir. Pastörize edildikten sonra içinde talaş, ağaç kabukları vb maddelerin bir hafta bekletildiği su ile bir defa sulanmalı, orkideler için daha sonra kullanılmalı. Yağmur ormanları altı bitkileri genelde mantar çeşitleri gibi ayrıştırıcı mikroorganizmaların bulunduğu toprağı severler.
Yanmış (fermantasyonu tamamlanmış) olarak kullanılırsa etkisi hem süper olur hem daha sağlıklıdır. Yukardaki karışıma katacağı en önemli şey, topraktaki besinleri köklerin almalarını kolaylaştıracak faaliyetlerde bulunan faydalı mikroorganizmaları içermesidir. Bitkilere besleyici öğeler (azot, fosfor, potasyum vb.) içermesi ayrı; bunlar en çok bilinen faydasıdır. İyi bahçe toprağında söz konusu ana besleyicilerden zaten var; bunların yanısıra sayısız faydalı elementler, mineraller vesaire bulunur. Sığır gübresindeki faydalı mikroorganizmalar, o faydalı maddelerin kökler tarafından alınmasını kolaylaştırır; karışımımızdaki en önemli rolü budur.
Yukarda tarif ettiğim havadar karışım her bitkiye uygundur. Orkidelere de uygun mudur diye sorarsanız: Denemedim ama orkidelere bile uygun olabileceğini düşünüyorum. Orkidelerde kullanılmak için gerçi pastörize edilmesi gerekir. Pastörize edildikten sonra içinde talaş, ağaç kabukları vb maddelerin bir hafta bekletildiği su ile bir defa sulanmalı, orkideler için daha sonra kullanılmalı. Yağmur ormanları altı bitkileri genelde mantar çeşitleri gibi ayrıştırıcı mikroorganizmaların bulunduğu toprağı severler.
Kaynak:http://www.bitkivecicek.com/ teşekkürler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder