Zeytingiller familyasından ılıman iklimde meyvesi için yetiştirilen uzun ömürlü bir ağaçtır. Ortalama ömrü 300–400 yıldır. Genellikle rakımı düşük coğrafyalarda yetişir. Çok ağır büyüyen ağaç 8 ya da 10 metreye kadar boylanabilir. Gövdesi genellikle yamru yumrudur. Sık dallı, kışın yaprağını dökmeyen zeytin ağacı, yapraklarının koltuğundan çıkan bir sap üzerinde dışı beyaz içi sarı kokulu çiçek açar. Önce yeşil, olgunlaştıktan sonra da parlak siyah bir renk alan etli ve yağlı meyveleri ekim başlarından itibaren toplanmaya başlar. Meyvesinden yağ çıkarıldığı gibi kurularak sofralık olarak da tüketilir. Zeytin ağacı bir yıl bol, ertesi yıl ise yıl az ürün verir.
Yapraklarının çay olarak içildiğinde şeker düşürücü ve tansiyon düzenleyici olduğu söylenir. Zeytinyağı ise A, E vitaminleri bakımından zengindir.
Zeytin ağacı Nuh tufanında şöyle geçer: Nuh, gemiden bir güvercin salar suların çekilip çekilmediğini anlamak için. Ortalık hâlâ sular altında olduğundan kuş geri döner. Bir süre sonra, yeniden yollar güvercini. O da bu kez ağzında taze bir zeytin dalıyla döner. Tanrının öfkesi dinmiş, sular çekilmiştir artık. Güvercin, ağzında zeytin dalıyla geri gelir. O günden bu güne, kurtuluşun, ümidin ve barışın simgesi olur.
Yunan mitolojisine göre gökyüzünün hâkimi, tanrıların babası Zeus, insanlığa en büyük hizmeti sunacak tanrı ya da tanrıçanın, yeni kurulan kentin koruyucusu olacağını duyurur. Bunun üzerine deniz tanrısı Poseidon, Athena ile yarışa girer. Poseidon, üç dişli çatalını kayaya saplar ve bir at çıkarır oradan. Bu at, insanları uzaklara götürecek, malzeme taşıyacak ve onlara savaş kazandıracaktır. Athena ise mızrağını yere saplar ve onu bir zeytin ağacına dönüştürür. Halkoylaması yapılır. Erkekler, Poseidon’u, kadınlar ise zeytin ağacını bolluk simgesi olarak görür ve Athena’yı tutar. Bir oyla fazlasıyla Athena, kentin hükümdarı olur. Tanrıçanın onuruna şehre de Atina adı verilir.
Truva Savaşı’na katılan kocası Odysseus’un uzun süren yokluğunda, Penelope’nin kendisine kur yapan onlarca yakışıklı ve zenginle asla paylaşmadığı yatağı zeytin ağacından bir karyolada bulunduğu için eski zamanlarda zeytin ağacı sadakatin simgesi olarak kabul edilmiştir.
www.gilindire.com
